Гарадзенская вясна

Назіральнік ёсць вачамі грамадства.

Менавіта таму і існуе на выбарах інстытут незалежных назіральнікаў, каб грамадства іх вачамі бачыла, што робіцца на выбарчых дзяльніцах, калі выбаршчык адтуль зышоў, аддаўшы свой голас за свайго абранніка.

А што далей з тым голасам? Ці дойдзе ён да адрасата, ці яшчэ горш, яго можа скрадуць, выкінуць, ці прыпішуць іншаму?

Вось для гэтага і мусіць быць на ўчастку ад пачатку і да канца незалежны назіральнік.

Незалежны.

Менавіта незалежны.

Бо калі назіральнік ад якой праўладнай арганізацыі, то і назірае ён за ўладу. Або не назірае, але і тады атрымліваецца, што не назірае таксама за ўладу. Бо ён вочы ўлады, раз ён праўладны. А воран ворану, як вядома, вока не дзяўбе.

А грамадству патрэбны назіральнік ад грамадства.

Незалежны назіральнік.

У Гародні ад кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары”, якая і прадстаўляе незалежнае назіранне, зарэгістраваныя доўгатэрміновымі чатыры назіральнікі у ТВК (Тэрытарыяльныя выбарчыя камісіі): Віктар Сазонаў, Раман Юргель, Андрэй Коця і Святлана Рудкоўская. Усе яны вырашылі зарэгістравацца і ў УВК (Участковыя выбарчыя камісіі).

Віктар Сазонаў зарэгістраваўся ў УВК № 12 у Ленінскім раёне Гародні 27-га ліпеня. Па ліку ён аказаўся восьмым.

Андрэй Коця зарэгістраваўся ў УВК № 8 у Ленінскім раёне Гародні 27-га ліпеня. Па ліку аказаўся 10-м.

Раман Юргель зарэгістраваўся ў УВК № 109 у Кастрычніцкім раёне Гародні 24-га ліпеня. Па ліку аказаўся 8-м.

Святлана Рудкоўская зарэгістравалася ў УВК № 64 у Кастрычніцкім раёне Гародні 24-га ліпеня. Па ліку аказалася 8-й.

Усе назіральнікі кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары” рэгістраваліся ад Беларускага Хельсінкскага Камітэту.

Але першымі аказаліся прадстаўнікі праўладных арганізацый, такіх як БРСМ, Белая Русь, Саюзу жанчын, Саюз ветэранаў, праўладных прафсаюзаў і гэтак далей.

Справа ў тым, што Цэнтральная Выбарчая Каміся змяніла правілы назірання ўжо па ходу выбараў. Памяняла, як бы мовіць, коней на пераправе. Убачыўшы, што назіральнікаў будзе шмат, і многа будзе з непраўладных арганізацый, ЦВК, спаслаўшыся на пандэмію, абмежавала колькасць назіральнікаў на участках да трох на папярэднім галасаванні, і да пяці ў асноўны дзень. І перавагу нібыта трэба аддаваць тым, хто раней зарэгістраваўся.

Раней зарэгістраваліся, безумоўна, тыя, хто раней ведаў пра такое “мудрае”рашэнне. Таму праўладныя назіральнікі занялі ўсе першыя месцы, а вось астатнія могуць і не ўбачыць, што там будзе рабіцца на выбарчых участках.

У камісіях кажуць, што будуць нейкія графікі дзяжурстваў назіральнікаў. Але ж уся сутнасць назірання ў тым, што некаторыя назіральнікі сочаць за працэсам ад пачатку і да канца, і толькі тады можна рабіць нейкія лагічныя высновы. А другія прыходзяць калі хочуць, і застаюць камісіі ў той момант, калі тыя не былі гатовыя да лішніх вачэй.

Зараз жа вочы грамадства ў выглядзе незалежных назіральнікаў могуць аказацца за сценамі выбарчых дзяльніц.

Зрэшты, камісія і будзе складаць тыя графікі. Камісія будзе вызначаць сама, калі і хто будзе назіраць за іх працай. Вельмі зручны падыход. Зручны для камісіі, вядома ж, а не для грамадства, якое ў такім выпадку застаецца па-за працэсам назірання.

Улада будзе сачыць сама за сабой.

Самыя стварылі камісіі, самыя і назіральнікаў для тых камісій самымі тымі камісіямі і вызначаць будуць.